Steun jongeren met complexe mentale problemen
Een groeiende groep jongeren zit vanwege complexe mentale problemen in een vicieuze cirkel van wanhoop. Denk aan depressie, eetstoornissen, zelfbeschadiging en trauma. Dit leidt te vaak tot situaties waarin jongeren hun toekomst in gedrang brengen, doordat ze afhaken op school, zichzelf voor het leven beschadigen of suïcide plegen. Laura Nooteboom onderzoekt hoe ervaringsdeskundige jongeren duurzaam kunnen worden ingezet om deze groep jongeren te helpen. ‘Zij laten aan jongeren die geen enkele hoop meer hebben, zien dat er licht is aan het einde van de tunnel.’
Steun jongeren met complexe mentale problemen
‘Jongeren met complexe mentale problemen voelen ze zich vaak niet gehoord of gezien, ook wanneer ze wel hulp krijgen’, zegt Laura Nooteboom. ‘Dat zien we doordat behandeling onvoldoende aanslaat. Op een gegeven moment hebben ze geen vertrouwen meer in hulpverlening. Deze jongeren zitten zo vast, dat suïcide soms de enige uitweg lijkt.’
Laura Nooteboom werkt als senior onderzoeker bij de subafdeling kinder- en jeugdpsychiatrie van het LUMC (Curium). Samen met onderzoeker Carolijn de Beer en hoogleraar Robert Vermeiren gaat zij onderzoeken hoe ervaringsdeskundige jongeren kunnen worden ingezet om deze groep jongeren te helpen.
Een ervaringsdeskundige van je eigen leeftijd
‘Jongeren met complexe mentale problemen hebben vaak weinig aansluiting meer met hun leeftijdsgenoten’, zegt Laura. ‘En het gezin om hen heen is vaak ook ontwricht, dus de behandelaar is hun enige aanspreekpunt. Daarom kan het heel erg helpen als de ervaringsdeskundige een leeftijdsgenoot is, waar je je ervaringen mee kunt bespreken. Daardoor krijgt de jongere weer het gevoel ergens bij te horen.’
Bieden van hoop is belangrijk
Ervaringsdeskundige jongeren kunnen aanwezig zijn bij de gesprekken met de behandelaar en de vertaalslag maken naar de jongere. Ze kunnen ook hun eigen herstelverhaal vertellen. Ze laten zien dat er licht is aan het einde van de tunnel. Dat bieden van hoop is belangrijk.
Onderdeel van de organisatie
Het is voor goede inzet van ervaringsdeskundigheid essentieel dat de ervaringsdeskundige een structureel onderdeel wordt van de organisatie. Dus ook in dienst is en goed opgeleid wordt. Daar is training voor nodig, een aanspreekpunt in de organisatie en inbedding in het team. Laura: ‘Dat lukt organisaties niet alleen en daarom starten we, onder leiding van Carolijn de Beer, een samenwerking tussen jeugdhulpinstellingen. Met een gezamenlijke pool van ervaringsdeskundigen kunnen we hen centraler begeleiden en verder professionaliseren.
Met bijdragen van donateurs kunnen we deze samenwerking opzetten en volgen in de praktijk. En gaan we grondig onderzoeken wat het effect is van de inzet van ervaringsdeskundigen. We werken interdisciplinair en met verschillende jeugdhulp en GGZ instellingen in de regio. Daardoor wordt het geen papieren plan, maar echt een verandering in de praktijk.’
Doneer nu en help deze jongeren uit de put
Jongeren met complexe problematiek dreigen buiten de boot te vallen. Met de hulp van een ervaringsdeskundige kunnen we hen wel bereiken, hoe diep ze ook in de put zitten. Zodat ze opleven en weer willen leven. Uw bijdrage is daarbij onmisbaar.
Het onderzoeksteam achter dit project: ‘Steun jongeren met complexe mentale problemen’, bestaat uit drie wetenschappers van LUMC Curium. Zij willen in samenwerking met regionale zorginstellingen een netwerk van ervaringsdeskundigen oprichten om jongeren met complexe mentale problemen perspectief te bieden.
Zij werken interdisciplinair en met verschillende jeugdhulp en GGZ instellingen in de regio. Daardoor wordt het geen papieren plan, maar echt een verandering in de praktijk.
 |
Dr. Laura Nooteboom is universitair hoofddocent en hoofd onderzoek bij LUMC Curium, de subafdeling kinder- en jeugdpsychiatrie van het Leids Universitair Medisch Centrum. In haar werk staat de stem van jongeren, ouders en behandelaren centraal. Ze ontwikkelt haar onderzoek in nauwe samenwerking met hen, vanuit het geloof dat hun verhalen de sleutel zijn tot betere zorg. "Veel jongeren met ernstige psychische problemen vallen nog steeds tussen wal en schip. Samen met hen onderzoek doen is essentieel om de zorg beter te laten aansluiten bij wat zij nodig hebben. Alleen zo vinden we antwoorden die voor hen het verschil kunnen maken." |
 |
Prof. dr. Robert Vermeiren is hoogleraar Psychiatrie en hoofd van de afdeling Psychiatrie & Psychologie van het LUMC. Zijn interesse, expertise en onderzoek ligt bij jongeren met ernstige en langdurige problemen, zowel op vlak van tijdige en accurate herkenning als innovatieve behandeling. Participatie van jongeren en ervaringsdeskundigheid zijn hierin een speerpunt. “In mijn klinische praktijk zie ik nog te vaak jongeren die langdurig worstelen, waardoor zijzelf, hun ouders en professionals wanhopig worden. Dit kan ik niet tolereren, en daarom zet ik me in om nieuwe manieren van behandeling te vinden. Zodat we ook deze terug perspectief kunnen bieden.” |
 |
Carolijn de Beer is psycholoog en senior onderzoeker bij LUMC Curium, de subafdeling kinder- en jeugdpsychiatrie van het Leids Universitair Medisch Centrum. Binnen de onderzoeksgroep zet zij zich actief in voor het versterken van de stem van jongeren, hun naasten en professionals. Ze werkt aan het beter benutten van ervaringskennis en deskundigheid in zowel de praktijk van de jeugdhulp als in wetenschappelijk onderzoek. "Ervaringskennis en -deskundigheid is geen aanvulling, maar een voorwaarde voor goede zorg. Ervaringsdeskundigen kijken niet van buitenaf, maar van binnenuit, zij herkennen wat jongeren doormaken, juist omdat ze het zelf hebben meegemaakt. Hun perspectief laat ons zien waar het anders kan, en helpt om zorg en onderzoek betekenisvoller en beter passend te maken.” |
Doneer nu en geef kinderen een stem
Elk kind telt. Alle kennis die we hier verzamelen, helpt om jongeren met complexe mentale problemen toekomst en perspectief te bieden. Dat is cruciaal voor de jongere, voor hun gezin en voor de maatschappij. Samen helpen we kinderen om op te groeien tot veerkrachtige volwassenen.
