Steun kinderen na een ingrijpende medische behandeling

Dankzij medische innovaties genezen steeds meer kinderen na een ingrijpende behandeling zoals neonatale intensive care, hartoperatie of stamceltransplantatie. Maar daarna zijn hun problemen nog niet voorbij. Acht op de tien kinderen en gezinnen houden langdurig last van de medische en psychosociale gevolgen. Arno Roest en Anne de Pagter onderzoeken hoe zij betere ondersteuning kunnen krijgen. Anne: ‘Een belangrijk onderdeel is daarbij dat de stem van kinderen wordt gehoord, tijdens en na de behandeling.’

Steun kinderen na een ingrijpende medische behandeling
Dankzij medische innovaties worden in Leiden veel kinderen met een ernstige ziekte of aandoening succesvol behandeld. Steeds meer kinderen overleven na een hoogcomplexe behandeling, zoals neonatale intensive care, een hartoperatie of een stamceltransplantatie en zij worden steeds ouder. Dat is geweldig, maar “genezen” betekent niet altijd dat alles weer helemaal goed gaat.

Arno Roest is kindercardioloog en Anne de Pagter is kinderarts-hematoloog. Samen onderzoeken zij hoe kinderen en gezinnen betere ondersteuning kunnen krijgen na een hoogcomplexe behandeling. 

Trauma en problemen op school
‘Als een kind een succesvolle behandeling heeft gehad, lijkt het probleem opgelost, maar dat is het niet’, zegt Arno. Acht op de tien kinderen en hun naasten ervaren langetermijngevolgen. En die zijn vaak erg ingrijpend. Zij hebben bijvoorbeeld last van angsten, trauma of rouw. Kinderen kunnen niet goed meekomen op school, bij het sporten of later in hun werk. Ook ouders hebben het zwaar, wat kan leiden tot relatieproblemen of zelfs een echtscheiding. 

‘Naast het medisch inhoudelijke moeten we veel breder kijken en kinderen en hun ouders vroegtijdig voorbereiden op wat hen te wachten staat tijdens en na een behandeling’, zegt Arno. ‘Zodat ze ons weten te vinden bij problemen en wij hen kunnen ondersteunen met psychologen, medisch pedagogen, zorgverleners en ondersteuning op school.’

Naast genezen ook werken aan welzijn
Anne: ‘Dat is nu nog niet ingericht. Daarom willen we gedegen onderzoek doen naar wat exact de beste interventies zijn. Zo kunnen we toewerken naar niet alleen ‘90% overleving’, maar ook naar ‘100% welzijn’. Een ongelooflijk belangrijke stap is daarbij dat de stem van het kind daarin gehoord wordt.’

‘Een concreet voorbeeld: Kinderen met een aangeboren bloedziekte krijgen vaak een behandeling met een hoge dosis chemo. Daardoor hebben veel pubers op mijn polikliniek blijvend kale plekken. Dat komt niet terug in medische evaluaties. Terwijl zij zeggen: ‘die kale plekken vind ik het allerergste’. Doordat we dat in kaart brachten, is de behandeling verbeterd en zijn kinderen niet meer blijvend kaal.’

Samen met kinderen en experts
Het onderzoek is een horizontale samenwerking tussen verschillende disciplines, zoals pedagogiek, sociale wetenschappen en rechtsgeleerdheid. ‘We zetten de experts van de Universiteit Leiden aan tafel met de kinderen en hun naasten. Wat ons betreft is het levensloopzorg om de generaties van de toekomst beter te maken.’

Doneer nu en help kinderen gezond en gelukkig opgroeien
Deze kinderen hebben een enorme veerkracht door alles wat ze hebben meegemaakt. Geeft u hen een kans op een mooie toekomst? Uw bijdrage helpt kinderen om gezond en onbezorgd op te groeien. 


Het onderzoeksteam achter dit project: ‘Steun kinderen na een ingrijpende medische behandeling’, bestaat uit drie wetenschappers van het LUMC. Zij bundelen hun krachten om kinderen en hun gezinnen beter te begeleiden voor, tijdens en na een ingrijpende medische behandeling.

Samen brengen zij cardiologie, neonatalogie en praktijkkennis samen om een verschil te maken voor kinderen in kwetsbare situaties. Want elk kind telt!

Dr. Arno Roest is kindercardioloog in het Willem-Alexander Kinderziekenhuis, het kinderziekenhuis van het Leids Universitair Medisch Centrum. Hij ziet wekelijks wat een enorme impact een open hartoperatie of een stamceltransplantatie bij kinderen en allen die om het kind heen staan heeft. Niet alleen tijdens de opname in het ziekenhuis, maar juist ook als kind en ouders weer van het ziekenhuis met alle monitoring, verpleegkundigen en artsen naar huis toe mogen gaan en welke onzekerheid dit met zich meebrengt. Niet alleen op de korte termijn maar juist ook op de lange termijn.

‘Tegenwoordig kunnen we, dankzij de medisch vooruitgang, kinderen met een zeldzame, vaak levensbedreigende ziekte heel goed behandelen, waardoor ze nu veel vaker dan vroeger volwassen worden! Maar met deze enorme vooruitgang komt er ook steeds meer aandacht voor de gevolgen voor de ontwikkeling van het kind en de gevolgen van de behandelingen op het welzijn van kind en familie. Door dit heel goed in kaart te brengen en aan de kinderen en gezinnen zelf te vragen waar ze tegen aan lopen op school, bij keuzes voor werk, in relaties kunnen we de zorg van deze patiënten en hun families nog beter maken!’ 




Dr. Philippine Kiès is cardioloog, gespecialiseerd in aangeboren hartafwijkingen en pulmonale hypertensie. Naast haar werk richt zij zich ook op de overgang van kinderzorg naar volwassenenzorg (transitiefase) en levensloopzorg. De zorg voor mensen met aangeboren hartafwijkingen stopt niet bij de kindertijd maar gaat levenslang door. De transitiefase is een cruciale fase, waarin veel veranderingen en uitdagingen samenkomen. Daarom is het belangrijk om juist in deze levensfase goede begeleiding te bieden aan zowel patiënt als hun naasten bij alle aspecten van hun leven, van gezondheid en sociale interactie tot maatschappelijk functioneren. In deze fase spelen thema’s als seksuele gezondheid, scholing en arbeidsparticipatie een grote rol. Om hieraan bij te dragen, heeft zij in 2024 de opleiding tot seksuoloog afgerond en werkt zij nauw samen met de patiëntenvereniging aan laagdrempelig lotgenoten contact ('buddymatching') voor ouders en patiënten vanaf 16 jaar oud en is er veel aandacht voor het proces van scholing naar arbeidsparticipatie. Met dit alles wil zij een persoonlijke en gerichte zorg bieden die aansluit bij de hele levensloop. Zo staat zij samen met het hele levensloopzorgteam sterk voor een toekomst waarin patiënten met aangeboren hartafwijkingen optimaal kunnen meedoen!
 


Drs. Ratna Tan is kinderarts-neonatoloog. Zij richt zich naast het werk op de neonatale intensive care unit, juist ook op de ontwikkeling en follow up van de kinderen na ontslag. 

‘Kinderen en hun familie hebben in begin van het leven veel moeten doorstaan. De intensieve behandeling voor of na geboorte, is een heel intense ervaring en bijzondere start, met weerslag erna. Waarom is het belangrijk om naar de gehele ontwikkeling van het kind te kijken door de zorgverleners? Als je gezinnen echt wil verder helpen, moet je naar hen luisteren en proberen een volledig beeld te krijgen hoe het écht gaat. In de verschillende fasen van kinderleven heb je verschillende vragen (opvoedkundig, medisch, psychologisch en vragen over maatschappelijke participatie van kind en gezin). Deze aspecten staan niet los van elkaar. Met dit onderzoek willen we inzicht krijgen in hoe we kinderen en hun gezinnen beter kunnen ondersteunen in hun toekomst, op maat én persoonlijk. Dit onderzoek draagt bij aan steun voor families, hand in hand met kwaliteitsevaluatie voor de foetale/neonatale behandeling en opname. Dus samen sterk voor later.’


Doneer nu en help kinderen zo goed mogelijk hun behandeling door te komen

Alle kennis die we hier verzamelen, helpt om ingrijpende medische behandelingen zo goed mogelijk te begeleiden. Dat is cruciaal voor het kind, voor het gezin en voor de maatschappij. Samen helpen we kinderen om op te groeien tot veerkrachtige volwassenen.